بررسی تطبیقی دیدگاه غزالی و مطهری درباره تربیت اخلاقی

جایگاه رفیع و مهم تربیت و اخلاق در سرنوشت انسان ها، اندیشمندان مسلمان را بر آن داشته است که، در پرتو تعالیم انسان ساز اسلام به موضوع انسان، تربیت، سعادت و کمال او بپردازند. و نظام های فکری را برای پاسخگویی به سوالات مربوط به انسان و تربیت او بنا کنند. دو تن از این اندیشمندان غزالی و مطهری می باشند. به منظور بررسی تربیت اخلاقی از دیدگاه این دو دانشمند مسلمان تحقیقی با رویکرد تطبیقی انجام شد. در این پژوهش نظرات غزالی و مطهری در زمینه تربیت اخلاقی، وجوه شباهت و تفاوت و علل آنها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که، نظام اخلاقی غزالی حول محور معنویت، دین، زندگی اخروی و خدامحوری می باشد. ولی در نظام اخلاقی مطهری تفکر عینی ، دارای جنبه مادی و معنوی، توجه به زندگی دنیوی و اخروی، عقل مداری و فطرت گرایی حاکم است. هر دو دانشمند در تربیت اخلاقی عواملی مانند علم، عبادت، نیت، اسوه ها را موثر دانسته اند. هر دو در تربیت اخلاقی اصول و روش های مختلفی را ارائه داده اند که در بسیاری از موارد اصول و روش های آنها مشابه می باشند. در پایان نتیجه گرفته شد که علت اصلی تشابه آرای این دو اندیشمند، سیراب شدن اندیشه های آنان از سرچشمه تعالیم اسلامی بوده است. و مهمترین عامل تفاوت آنها تأثیرپذیری و تربیت در محیط های مذهبی متفاوت بوده است. به طوری افکار غزالی ریشه در سنت پیامبر و آراء صوفیه داشته است. ولی مطهری علاوه بر سنت پیامبر معتقد به مکتب ائمه اطهار نیز بوده است.